Ingenieur Jan Brouwer is altijd gefascineerd geweest door stedenbouw. Voor Museum Elburg maakt hij een tentoonstelling over vijf middeleeuwse steden die eigenlijk te modern waren voor hun tijd: de Franse bergstad Monflanquin (1252), de middeleeuwse uitbreiding van de Poolse stad Torun (1236, 1264), de kuststad Caernarfon (1284) in Wales, de Italiaanse voorstad van Florence San Giovanni Valdarno (1299) en de Nederlandse kuststad Elburg (1392).
In de middeleeuwen was sprake van ongekende stadsvorming. Deze stadsvorming hangt samen met de opkomst van de handel en welvaartsgroei. Een belangrijke overeenkomst tussen veel van de nieuwe steden is dat ze niet op een natuurlijke manier zijn ontstaan door de uitgroei van een dorp naar stad, maar in korte tijd opgericht. Ze zijn kunstmatig, nieuw gesticht op een plek waar vaak een kleine nederzetting was of soms enkel natuur.
De stedenbouwkundige principes die zijn toegepast bij de bouw van de vijf gekozen steden horen eigenlijk pas thuis in latere eeuwen. De steden worden ideaalsteden genoemd, ze zijn met bijna wetmatige precisie aangelegd. Elburg, Monflanquin, Torun, Caernarfon en San Giovanni Valdarno zijn gekozen omdat de tijd weinig grip op ze heeft gehad. Je wandelt nu nog steeds door een Middeleeuwse stadsplattegrond met deels Middeleeuwse openbare gebouwen. Jan Brouwer neemt u mee op reis en legt u onderweg de overeenkomsten en verschillen uit.
Reactie schrijven